24 maja 1988 roku Wojewódzka Rada Narodowa w Białymstoku podjęła Uchwałę Nr XXVI/172/88 w sprawie utworzenia Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej imienia Profesora Witolda Sławińskiego. Ochroną objęto obszar Puszczy Knyszyńskiej o powierzchni 73094 ha. Utworzono także bufor ochronny – otulinę parku na obszarze 52 255 ha. W ten sposób powstał, jak dotychczas największy Park Krajobrazowy w województwie podlaskim i drugi co do wielkości w Polsce. W kolejności tworzenia był to 44 PK na 125 aktualnie działających.

Celem utworzenia PKPK była ochrona terenów leśnych i dolin rzecznych wyróżniających się wysoką wartością przyrodniczą i krajobrazową, a także stworzenie warunków do prowadzenia działalności naukowej i dydaktycznej oraz rozwijanie turystyki kwalifikowanej i wypoczynku. (Dziennik Urzędowy Województwa Białostockiego, Białystok dnia 6 czerwca 1088 r Nr 9.

Po 35 latach PKPK działa w oparciu o Uchwała Nr XXIII/201/16 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 21 marca 2016 r. w sprawie Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej im. Profesora Witolda Sławińskiego (dz. Urz. Woj. Podl. z 2016 r., poz. 1502, ze zm.) i jest jednostką podległą MARSZAŁKOWI WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO.

Do szczególnych celów ochrony Parku należy:

• ochrona zasobów przyrody Puszczy Knyszyńskiej obejmująca ekosystemy leśne, bagienne, dolin rzecznych oraz inne cenne obszary,
• zachowanie chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt,
• ochrona wartości historyczno - kulturowych Parku,
• ochrona krajobrazu Parku,
• rozwijanie turystyki i rekreacji Parku,
• tworzenie warunków do prowadzenia działalności naukowej i dydaktycznej,

Z upływem lat znaczenie i waga ochrony na obszarze Parku wzrosła, a na pewno zmieniła swoją formułę. Obecnie, obok zachowania naturalności siedlisk, szczególną uwagę przywiązuje się do gromadzenia wiedzy o zasobach przyrodniczych Parku, niezbędnej do ich skutecznej ochrony. Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, obejmujący swoim zasięgiem ulubione miejsca pobytu Zygmunta Augusta, bywa określany Parkiem Królewskim, a jego położenie tuż przy stolicy Województwa nadaje mu metropolitalny charakter. Obszar Parku nieprzerwanie zachowuje wysoki stopień naturalności. PKPK to różnorodność siedlisk, przekładająca się na wyjątkowe bogactwo świata roślin i zwierząt. O niezwykłości tego miejsca decyduje szereg cech: unikalny charakter borealnego lasu, urozmaicona rzeźba terenu, bogactwo świata przyrody i krajobrazów, ale też ludzie zamieszkujący od pokoleń rejon Parku. Charakterystyczne dla tego obszaru zróżnicowanie kulturowe, jest odzwierciedleniem historii pogranicza północno – wschodniej Polski.

Dziś w szczególny sposób uświadamiamy sobie niezwykle ważny aspekt znaczenia PKPK. Jest to obszar wpływający wyjątkowo korzystnie na poprawę KLIMATU dzięki tzw. „usługom ekosystemowym” – m.in. oczyszczaniu i wzbogacaniu w tlen powietrza czy retencjonowaniu wód. Park to także teren gdzie można „pójść po zdrowie w cieniu sosen” by zażyć kąpieli leśnych, czyli zastosować profilaktykę zdrowotną w borealnym, lesie iglastym, w którym wydzielane przez drzewa substancje bakteriostatyczne oraz olejki eteryczne oczyszczają powietrze z drobnoustrojów i podnoszą jego wartości prozdrowotne. Bezproblemowy dojazd a także obecność licznych ścieżek i szlaków (pieszych, rowerowych, narciarskich, kajakowych i konnych) czynią Park miejscem przyjaznym turystom.

Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej to m.in:

• 1000 gatunków roślin naczyniowych w tym 107 gatunków zagrożonych wyginięciem,
• 1376 gatunków grzybów (gat. odmian i form) grzybów mikro i makroskopowych,
• 361 gatunków porostów,
• 550 gatunków chrząszczy,
• 380 gatunków pająków,
• 100 gatunków motyli,
• 38 gatunków ryb,
• 13 gatunków płazów,
• 5 gatunków gadów,
• 223 gatunki ptaków w tym ponad 150 lęgowych,
• 19 gatunków drobnych ssaków,
• 14 gatunków nietoperzy,
• 20 gatunków pozostałych ssaków w tym żubry oraz duże drapieżniki wilk i ryś,
• 183 cieki tworzące sieć hydrograficzną o łącznej długości ponad 550 km,
• 430 źródlisk nizinnych uzupełniających sieć hydrograficzną,
• 23 km wał Królowego Mostu (wys. względna 45m, max 1km, grzbiet wzniesienia szer. 30-50m,
• 3000 lat temu istniała tu kopalnia krzemienia
• ….

Zadania na rzecz ochrony przyrody Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej wypełnia liczący 15 osób zespół pracowników służby i administracji Parku.

Z okazji jubileuszu, życzymy wszystkim osobom zamieszkującym obszar a także sąsiedztwo Parku, aby zachował on swój unikalny, naturalny charakter, pozostając jednocześnie wyjątkowym miejscem do życia, wzrostu oraz rozwoju w zgodzie i równowadze z Naturą.

Pracownicy Służby PKPK